Từ “gái quê” thành nghi can!

Truyền thông quốc tế vào ngày 1 tháng 3 chiếu cảnh cô Đoàn thị Hương, nghi phạm trong vụ án quốc tế giết hại ông Kim Jong Nam bằng chất độc thần kinh VX, bị còng tay đưa ra tòa.

Sau phiên xử cô này rời tòa trong chiếc áo chống đạn. Những hình ảnh trong ngày ra tòa cho thấy đó là một cô gái trẻ, tóc ngắn nhuộm hoe vàng…. Trước đó kênh truyền hình Trung Quốc tiết lộ ảnh của nghi phạm mặc chiếc áo có chữ LoL (Laugh Out Loud). Tất cả khớp với thông tin mà cảnh sát Malaysia đưa ra sau khi bắt giữ nghi phạm hôm 15 tháng 2: đó là một người mang quốc tịch Việt Nam, sinh năm 1988 ở Nam Định.

Vào buổi tối sau khi có tin Đoàn thị Hương bị đưa ra tòa với cáo buộc tham gia vụ ám sát bằng chất độc thần kinh VX và nếu bị buộc tội thì có thể chịu án tử hình, ông Đoàn Văn Thạnh lặp lại việc gia đình không hề biết con đi xa làm những gì:Thân nhân và hàng xóm của cô này ở xã Nghĩa Bình, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định khi được tiếp xúc cũng xác nhận hình ảnh được công khai giống hệt cô con gái út của ông Đoàn Văn Thạnh hiện ngụ tại địa phương.

“Gia đình bây giờ rất là buồn. Biết làm sao được?! Cháu làm như vậy thì mình làm sao biết được. Cháu vẫn đi làm bình thường. Sự việc này xảy ra vậy không biết được.”

Ngay sau tin tức về nữ nghi phạm Việt Nam có tên Đoàn thị Hương, sinh năm 1988 ở Nam Định được loan đi, nhiều cư dân mạng bắt đầu truy tìm tông tích của nhân vật này. Họ phát hiện ra một facebooker có biệt danh ‘Ruby, Ruby’.

Đoàn Thị Hương - Ruby, Ruby

Chủ nhân tài khoản facebook Ruby, Ruby có khuôn mặt giống Đoàn thị Hương nhưng ăn mặc rất khêu gợi, với những status thật ‘ngôn tình’. Một số tin còn cho biết khi ở Hà Nội, Đoàn thị Hương làm việc tại một quán bar ở thủ đô. Cô gái này còn giao du với nhiều người nước ngoài.

Nhân vật mà cư dân mạng phát hiện như thế hoàn toàn khác với những gì mà người thân và hàng xóm nhận định về cô gái Đoàn Thị Hương, con ông Đoàn Văn Thạnh ở tại đội 14 xã nghĩa bình, huyện nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định.

Đây là một gia đình không có gì là dư giả nhưng cũng không đến mức thiếu thốn. Ông bố và bà mẹ kế của Đoàn thị Hương hiện sống trong căn nhà cấp 4 cạnh một con lạch nhỏ. Đây là nơi mà Hương mới về thăm hôm tết âm lịch Đinh Dậu vừa qua.

Mẹ Hương mất đột ngột đúng ngày Noel năm 2016 . Từ ngày Hương học xong cấp 3, mẹ thì bị bệnh tim nên gia đình khó khăn nhưng vẫn cố gắng cho Hương học đại học. Người thân còn nói thêm Đoàn thị Hương lên Hà Nội học dược và sau đó thêm ngành kế toán.

Ông Đoàn Văn Thạnh là thương binh hạng nặng cụt mất một chân; nhưng nay làm việc coi chợ kiếm thêm thu nhập ngoài lương thương binh. Sau khi mẹ Hương mất được 1 năm thì bố Hương đi bước nữa vì cần người lo lắng chăm sóc, chia sẻ.

Hàng xóm nhà đối diện hương chia sẻ về hoàn cảnh cũng như tính cách của Hương:

“Mấy ngày nó về, tôi nhìn thấy nó leo qua cầu sang thăm anh chị nó. Rồi nó về nó cũng chào thím. Có khi đi thì nó bảo “Cháu đi đây!” Tôi thấy nó bình thường, hiền, ngoan ngoãn. Tôi không nghĩ là nó làm các cái đấy!”

“Ngày trước ở quê nó ngoan lắm. Nó cũng tham gia các đoàn thể mà. Có điều nó đi làm ăn mấy năm nay rồi, lâu lắm!”

Vị linh mục quản xứ cho biết:Gia đình Đoàn Thị Hương cũng thuộc xứ đạo Phương Lạc, giáo phận Bùi Chu. Đây là vùng theo đạo Công Giáo hiện do linh mục Giuse Phạm Xuân Thi quản nhiệm.

“Em Hương sinh ra và lớn lên trong một gia đình công giáo tốt. Trong thời gian học cấp 1, 2, 3 thì vẫn sinh hoạt tôn giáo và đoàn thể ở giáo xứ.”

Quê nhà của cô Đoàn thị Hương là một làng quê thuần nông ở vùng đồng bằng bắc bộ. Nhiều làng quê xứ Việt nay không còn lặng yên sau lũy tre như xưa nữa. Những con đường bê tông thay thế đường đất quanh co, cũng như tường rào thay cho lũy tre bị bứng gốc trong Chương trình nông thôn mới được phát động lâu nay.

Hằng đêm làng quê sáng điện, nông dân quây quần xem truyền hình, một số bạn trẻ có thể lướt web, nghe nhạc mới…

Phương tiện hiện đại về đến làng quê giúp những thanh niên, thiếu nữ nông thôn tiếp cận được với lối sống hiện đại. Thế nhưng quê nhà không có đủ công ăn- việc làm cho lớp đến tuổi lao động. Nhiều bạn trẻ như Đoàn Thị Hương rời khỏi làng quê lên thành phố, nhất là thủ đô Hà Nội, tìm kiếm cơ hội vươn lên.

Có những bạn trẻ còn đi xa hơn ra khỏi nước. Khát vọng của nhiều bạn phải được ‘bằng chị, bằng em’; tuy nhiên không phải tất cả đều thành công nơi phố thị hay chốn quê người.

Tin tức cho thấy trong những năm qua, nhiều bạn trẻ cả nam lẫn nữ từ các vùng nông thôn xứ Việt bị lừa khi đi xuất khẩu lao động; bị hụt hẫng lúc chân ướt- chân ráo đến chốn thị thành…Đoàn thị Hương hẳn là một trong những trường hợp không may đó. Họ như con thiêu thân bị thiêu rụi khi đâm đầu vào bóng đèn sáng nóng!

Đoàn Thị Hương nhắn bố: ‘Đừng sang Malaysia’

WESTMINSTER, California (NV) – Đoàn Thị Hương, người đang bị cáo buộc ám sát Kim Jong-nam, anh cùng cha khác mẹ với Chủ Tịch Bắc Hàn Kim Jong Un, nhắn với bố ruột mình, ông Đoàn Văn Thạnh, rằng ‘đừng sang Malaysia’.

Khuya Thứ Năm, 2 Tháng Ba (giờ California), phóng viên Người Việt đã có cuộc phỏng vấn qua bằng điện thoại với ông Đoàn Văn Thạnh, bố ruột, và bà Nguyễn Thị Vy, mẹ kế của Đoàn Thị Hương. Người nhà của cô Hương đã cho biết thêm một số chi tiết liên quan đến hoàn cảnh gia đình cũng như những suy nghĩ của họ về sự kiện đang được cả thế giới quan tâm này.

Bà Nguyễn Thị Vy: Họ nói với gia đình là họ tài trợ cho bên luật sư không mất tiền, họ chỉ nói vậy thôi.Ngọc Lan (Người Việt): Hôm nay Bộ Ngoại Giao Việt Nam đã có cuộc gặp với gia đình để nói về chuyện sẽ giúp đỡ cho Hương. Vậy bà có thể cho biết rõ hơn là họ hứa giúp đỡ như thế nào không?

Người Việt: Họ có nói sẽ giúp cho gia đình mình được đi sang đó để dự phiên tòa sắp tới không?

Bà Nguyễn Thị Vy: Có, nhưng là những người ngoài họ nói giúp thôi chứ Bộ Ngoại Giao không nói. Những người ngoài nói họ sẽ tài trợ cho đi.

Người Việt: Những người ngoài hứa tài trợ cho gia đình đi sang đấy cụ thể là ai?

Bà Nguyễn Thị Vy: Bên báo chí, bên Cục Viễn Thông gì đấy, cứ thấy họ ghé nói ‘chúng cháu đang quyên góp cho chú đi sang bên đấy,’ mấy ngày hôm nay cứ thấy họ đến bảo vậy.

Người Việt: Gia đình chuẩn bị cho bố của Hương đi thôi hay có ai đi theo cùng?

Bà Nguyễn Thị Vy: Còn đang xem xét, thì chỉ có ba bố con thôi, có một thằng con trai và một thằng con rể. Bố thì bố bảo bố chân què quặt không đi được, còn thằng con trai và con rể không biết chúng có đi được không. Mà hôm gặp Bộ Ngoại Giao thì nghe họ bảo Đại Sứ Quán hôm 25 Tháng Hai sang gặp Hương thì Hương bảo ‘bố không phải đi.’

Bà Nguyễn Thị Vy, mẹ kế của Đoàn Thị Hương. (Hình: Getty Images)

Người Việt: Từ hôm trước giờ gia đình mình chưa có cuộc nói chuyện nào trực tiếp với Hương hết phải không?

Bà Nguyễn Thị Vy: Chưa, chưa bao giờ trực tiếp nói được.

Người Việt: Những người ở Bộ Ngoại Giao hay Đại Sự Quán gặp gia đình có nói họ là người trực tiếp gặp Hương không?

Bà Nguyễn Thị Vy: Không, không có ai là người trực tiếp nói chuyện với Hương. Chưa ai gặp và nói được. Chỉ có hôm ra gặp Bộ Ngoại Giao ở Hà Nội thì họ nói là họ gặp hôm 25 Tháng Hai, chỉ có mỗi cái người ở Đại Sứ Quán Việt Nam bảo là ông ấy gặp được Hương ở bên ấy thôi chứ còn chẳng ai gặp được.

Người Việt: Tinh thần gia đình hiện nay như thế nào?

Bà Nguyễn Thị Vy: Thì gia đình biết làm thế nào được. Cháu thì ở nước ngoài mà nhà thì nhà quê thế này thì biết làm thế nào được, chỉ biết nhờ đến cơ quan nhà nước, chính phủ, tất cả các ban ngành giúp đỡ để đúng người đúng tội. Cháu và nhà tôi đều khẳng định là cháu nó không dám làm cái việc này. Bây giờ chỉ nói là nó ra đường bị xúi giục như thế nào đấy, gặp phải cạm bẫy họ giăng thế nào thì nó mới phải làm những chuyện như vậy chứ ở nhà nó nhát lắm, nó không dám làm những chuyện ấy đâu. Giờ nhà ở quê thì biết kêu ai được, chả biết kêu ai được. Thế cho nên chịu thôi.

Người Việt: Bà biết Hương từ khi Hương bao nhiêu tuổi?

Bà Nguyễn Thị Vy: Tôi là mẹ kế của cháu chưa được một năm, mới cưới Tháng Năm năm ngoái.

Người Việt: Bà có gặp Hương nhiều lần không và những lần gặp đó, bà thấy Hương là người ra sao?

Bà Nguyễn Thị Vy: Gặp 3-4 lần. Cháu nó về nhà gặp 3 lần rồi. Ngoan ngoãn bình thường, nó về nó tình cảm lắm.

Người Việt: Trong gia đình Hương có mấy anh chị em?

Bà Nguyễn Thị Vy: Hương là út, có một anh trai và ba chị gái.

* Mẹ ốm, bố tàn tật nên không dạy được con đến nơi đến chốn

Người Việt: Khi chuyện xảy ra thì hàng xóm và những người ở chính quyền địa phương đối với gia đình như thế nào?

Bà Nguyễn Thị Vy: Họ chỉ nói con nhà này không có tiền án tiền sự gì, nhà rất hòa đồng, không có ác cảm gì với mọi người, nhà hiền lành đạo đức. Mà giờ con cái thế này thì nói thật là con thì ở nhà quê, mẹ thì ốm, bố thì chân tay như vậy, cho nên nói thẳng là cũng không dạy con được đến nơi đến chốn. Con cái nhà quê thì suy nghĩ nó cũng không được bằng trên thành phố, cho nên giờ nó như vậy, nó cứ bảo nó đi làm ở Hà Nội, bố mẹ không quan sát được nên mới để xảy ra chuyện này. Mẹ thì ốm, bố thì thương binh cụt chân, cho nên cũng vất vả.

Người Việt: Thưa bà, mẹ ruột của Hương giờ còn hay mất?

Bà Nguyễn Thị Vy: Mất rồi. Mẹ Hương ốm 22 năm, mất năm 2015.

Người Việt: Gia đình có biết ngày 1 Tháng Ba vừa rồi Hương đã ra phiên tòa đầu tiên, và tòa cho rằng nếu Hương bị buộc tội giết người thì cổ có thể sẽ lãnh án tử hình. Gia đình mình biết tin này chưa?

Bà Nguyễn Thị Vy: Có biết, lên mạng có biết rồi.

Người Việt: Bà cảm thấy như thế nào khi nghe tin này?

Bà Nguyễn Thị Vy: Cảm thấy bất ngờ quá. Mà nếu vậy thì bất công cho cháu quá. Nó quá là… Buộc tội cho cháu quá như vậy thì tôi thấy là không phải.

Người Việt: Nghĩa là bà và gia đình không nghĩ là Hương có thể hành động như vậy?

Bà Nguyễn Thị Vy: Không, không thể hành động được như vậy. Nó bị lừa, bị bắt buộc thôi. Cháu nó tưởng là đi đóng phim hài, vì ngày xưa ở bên truyền thông nó cũng bảo nó đi đóng phim đóng kịch gì đấy. Thì nó nghĩ là như vậy, chứ nếu nó biết làm những chuyện giết người như vậy thì làm gì nó dám, lại còn đi mặc những cái áo như vậy, còn trở lại sân bay như vậy. Nếu nó biết nó làm những chuyện như vậy thì nó phải vứt áo đi chứ, làm gì có chuyện nó mặc lại cái áo đó và trở lại sân bay như vậy.

Người Việt: Nghe nói sau ngày xảy ra việc này thì ngày hôm sau, 14 tháng 2, Hương có gọi điện thoại về gia đình phải không?

Bà Nguyễn Thị Vy: Không, từ hồi đi không có gọi lần nào, mất tăm tích thì bố cứ gọi vào thuê bao thôi. Nó có gọi về cho cháu nó chứ không có gọi về nhà.

Người Việt: Lần cuối Hương về nhà là khi nào và có gì khác thường không?

Bà Nguyễn Thị Vy: Hôm 28 Tết và đến chiều Mùng Hai thì nó đi và chả có có khác thường, cứ Tết thì nó về thôi, không có biểu hiện gì khác cả.

Ông Đoàn Văn Thanh, 64 tuổi, bố Đoàn Thị Hương, ngồi trong nhà của gia đình cô Hương ở làng Nghĩa Bình, Quận Nghĩa Hưng, Tỉnh Nam Định. (Hình: Getty Images)

‘Hương gần gũi mẹ nhiều hơn, nhưng mẹ mất rồi’

Người Việt: Thưa ông, hiện bây giờ ông có thể cho biết tinh thần như thế nào đối với chuyện Hương đang gặp phải?

Ông Đoàn Văn Thạnh: Gia đình biết làm sao được, cháu nó vậy thì gia đình cũng phiền lòng, nhưng biết làm sao được.

Người Việt: Tin này do địa phương báo hay do người quen hay qua báo chí mà gia đình biết?

Ông Đoàn Văn Thạnh: Tin này địa phương cho biết, báo chí cũng nói nên gia đình biết.

Người Việt: Thưa ông, khi có tin này thì địa phương có làm khó dễ gia đình không?

Ông Đoàn Văn Thạnh: Ồ không, không. Các cơ quan nhà nước giúp đỡ đến nơi đến chốn luôn mà, không có làm khó đâu.

Người Việt: Ông có đang chuẩn bị tinh thần Tháng Tư tới đây anh sang Malaysia để dự phiên xử con gái không?

Ông Đoàn Văn Thạnh: Cái đó còn phải bàn với gia đình chứ chưa biết được. Cháu thì bảo “bố đừng sang” cho nên để bàn xem sao.

Người Việt: Chuyện Hương nói “Bố đừng sang” là Hương nhắn với ai nói lại với anh như vậy?

Ông Đoàn Văn Thạnh: Nhắn với Đại Sứ Quán và hôm gia đình đi gặp Bộ Ngoại Giao thì họ nói cháu Hương nói vậy.

Người Việt: Là bố của Hương, ông thấy từ nhỏ Hương là người như thế nào?

Ông Đoàn Văn Thạnh: Cháu là người bình thường, con nhà nông bình thường, không có vấn đề gì. Bố thì đi nạng, Hương gần gũi mẹ nhiều hơn, nhưng mẹ mất rồi.

Người Việt: Hồi nhỏ ở nhà Hương gần gũi ai nhiều nhất?

Ông Đoàn Văn Thạnh: Cũng chả gần gũi ai, chỉ có mẹ con nó với nhau thôi chứ chả gần gũi ai cả.

Người Việt: Cám ơn hai ông bà về cuộc phỏng vấn này.

---

“Bản tin Bảo hộ công dân” được đăng trên website của Bộ Ngoại Giao Việt Nam cho biết “ngày 2 Tháng Ba, 2017, đại diện Cục Lãnh Sự – Bộ Ngoại Giao đã có cuộc gặp với gia đình công dân Đoàn Thị Hương để giải thích tiến trình tố tụng của vụ án và hướng dẫn gia đình về việc hỗ trợ pháp lý cho Đoàn Thị Hương theo đúng quy định của pháp luật nước sở tại và thông lệ quốc tế.”

Ai mới đích thực là thủ phạm vụ án Kim Jong-nam?

Thông thường, khi tìm kiếm người chủ mưu gây ra một vụ án, người ta thường đặt ra câu hỏi: Ai, hoặc những ai là người sẽ hưởng lợi từ vụ án?

Trong vụ ám sát Kim Jong Nam, anh cùng cha khác mẹ của nhà độc tài Triều Tiên Kim Jong Un, xảy ra sáng ngày 13/02/2017 tại sân bay Kuala Lumpur, thủ đô Malaysia, đáng lẽ cảnh sát Malaysia cũng phải đặt ra câu hỏi này, làm chỉ nam cho công việc điều tra của mình. Nhưng có vẻ như không phải vậy. Hình như Cơ quan an ninh của Malaysia chỉ nhằm tới mục đích xác minh nạn nhân đích thực là ai, cái gì trực tiếp gây ra cái chết, các thủ phạm trực tiếp gây án mạng là ai. Và dừng lại ở đó. Phía sau những cái trực tiếp này, là các câu hỏi, mục đích của vụ ám sát này là gì và ai là người chủ mưu, người tổ chức vụ an mạng, thì hình như người Malaysia không muốn biết, hoặc cố tình né tránh. Đó là vấn đề chính trị, và Malaysia, chỉ làm cái việc đảm bảo an ninh cho hoạt động du lịch, một nguồn thu ngày càng trở nên đáng kể đối với nền kinh tế của Malaysia.

Chính bởi vậy mà người ngoài, những người không có khả năng tiếp cận với công tác điều tra, không bằng cách nào có được các thông tin khả dĩ dùng được để phân tích theo hướng tìm kiếm kẻ chủ mưu, từ đó xác định âm mưu của vụ án.

Cho nên, rất tự nhiên là khi tìm cách trả lời câu hỏi "ai chủ mưu", chúng ta không thể tránh được những phỏng đoán mang tính suy diễn, cảm tính. Nhưng suy diễn cảm tính lại là một phản xạ tự nhiên, bản năng, của con người trước một sự kiện, nhất là những sự kiện mang nhiều tính bí ẩn như những vụ án mạng, hơn nữa lại là một vụ án mạng chính trị.

Câu trả lời của câu hỏi, "Ai hưởng lợi từ cái chết cuả Kim Jong-nam?", đến ngay trực tiếp không hề khó khăn, lần lượt sẽ là Bắc Hàn, Nam Hàn và Trung Quốc, không có quốc gia thứ tư.

1- Có thể loại bỏ ngay Nam Hàn ra khỏi danh sách, vì mấy lý do giản dị thế này:

- Nam Hàn là nền dân chủ hiện đại và tiến bộ, quốc gia có tư duy nhân bản hơn hai nước còn lại. Có thể tin rằng một chủ trương giết người man rợ như vậy, khó có thể đạt được đồng thuận trong giới lãnh đạo Nam Hàn.

- Nam Hàn là người đầu tiêng to tiếng nhất lên án hành vi man rợ, dã man này, và Nam Hàn quy kết không đắn đo thủ phạm là chế độ độc tài Kim Jong un. Ngay ngày đầu tiên sau khi có tin Kim Jong-nam bị giết haị, mặc dù chưa xác định rõ nguyên nhân cái chết, Nam Hàn đã chĩa hệ thống loa không lồ hướng ra Bắc, ra rả tố cáo tội ác vô đạo đức của chế độ Bắc Hàn. Có thể suy diễn theo lôgic thông thường, không thể vô tư "to mồm" như vậy, nếu trong bụng toàn dao găm và bàn tay vừa dính máu người chết.

- Tình báo Nam Hàn không có thông tin trước về lịch trình chuyến đi sang Malaysia của Kim Jong-nam.

Tờ Chosun Ilbo tường thuật hôm 20/02, "ông Alex Hwang, người Hàn Quốc, chủ nhà hàng tại Kuala Lumpur, nơi Jong Nam thường đến ăn mỗi lần đến Malaysia, cho biết, thường thường Tình báo Hàn Quốc đề nghị ông gửi thìa, dĩa, cốc mà Jong Nam dùng vào một túi nhựa và giao cho sứ quán để lấy mẫu vân tay và mẫu ADN nhằm xác định danh tính". Như vậy, tình báo Nam Hàn không có người theo Kim Jong-nam ở tuyến Một, chỉ có được các tin tức sau, chỉ nhằm biết được tung tích của Kim Jong-nam, không có nguồn tin ở vòng tiếp cận trực tiếp, nắm chương trình hoạt động, di chuyển từng ngày của Kim Jong-nam.

Tình báo Nam Hàn có thể là một trong những người đầu tiên có tin Kim Jong-nam bị ám sát, nhưng không thể là người tổ chức.

- Việc mất ổn định của chế độ độc tài Bắc Hàn đương nhiên có lợi cho an toàn của Nam Hàn, nhưng cái chết của Kim Jong-nam chỉ có tác dụng gián tiếp và không đủ quan trọng tới mức chính phủ Nam Hàn phải mạo hiểm, phiêu lưu và đặt uy tín quốc gia trước một nguy cơ tự hủy hoại.

2- Nghi phạm chủ mưu thứ hai, và được xem như đương nhiên, không cần phải chứng minh là Bắc Hàn

Với một chế độ cai trị nổi tiếng là độc tài, một nhà nước khép kín đầy bí ẩn, một hệ thống lãnh đạo cha truyền con nối, một quá khứ thanh trừng nội bộ không thương tiếc, Kim Jong-un từng ra lệnh xử tử chú dượng của mình, bây giờ xử tử anh ruột, thì có gì là lạ.

Điều lạ duy nhất là hình như chính quyền Bắc Hàn không hề biết thế giới đánh giá cái chế độ của họ như thế nào, và lạ nữa là ngay chính bản thân Kim Jong-un không hề biết, hay cố tình không biết rằng trong con mắt thế giới, ông ta là một tên bạo chúa. Hay ông ta biết mà cố tình công khai thưà nhận mình là một tên bạo chuá, man nợ và tàn bạọ như một thú vật? Có thể như thế không?

Moị tin tức, moị bằng chứng, mọi hướng và luồng lạch điều tra đều chỉ một chiều duy nhất về phía Bắc Hàn.

- Toàn bộ 7 nghi phạm đều mang danh tính Bắc Hàn. Nghi phạm người Bắc Hàn đầu tiên được xác định là một chuyên gia hoá học, trong khi chất độc được xử dụng là độc tố VX, một thứ độc tố cao cấp, được Liên Hiệp Quốc liệt vào danh sách các vũ khí huỷ diệt hàng loạt, và chuyên gia Nam Hàn, ngày 24/02/2017, cho biết Bắc Hàn có một kho dự trữ tới 5000 tấn. Một nghi phạm khác được coi là cầm đầu nhóm hành động tại Malaysia được cho là một nhân viên cao cấp của Sứ quán Bắc Hàn tại Kuala Lumpur.

- Không có một chút nghi ngờ nào vào một xu hướng kết luận tự nhiên, rằng thủ phạm là chế độ Bắc Hàn, chỉ kết luận như vậy là đủ, và có thể khép lại vụ án, không cần làm gì thêm. Và sẽ không có ai thắc mắc.

Nhưng tại sao vụ án được diễn ra có vẻ chóng vánh và rõ ràng như vậy. Tại sao mọi chứng cớ, mọi luồng lạch lại đều hướng về một mối, có phần dễ dãi. Cảnh sát Malaysia gần như xác định được ngay lập tức, từ danh tính, nhận dạng của nạn nhân tới danh tính của các nghi phạm chính.

Với một đội ngũ những sĩ quan tình báo nổi tiếng tài ba, dũng cảm, trung thành, được đào tạo chuyên nghiệp và có một trình độ thuộc một trong những đội quân tình báo hàng đầu thế giới, lại để lại dấu vết mà cảnh sát Malaysia có thể xác định 6 nghi phạm ngay từ hai ngày đầu tiên.

Nhưng hình như chỉ có thế và mọi hướng điều tra đều dừng lại ở đấy. Vạch hướng tới Bắc Hàn rồi tắt. Đến bây giờ, mọi nghi vấn đều chỉ hướng về phía Bắc Hàn, nhưng không một nghi vấn nào đủ chứng cớ để xác quyết. Các nghi phạm đã về Bắc Hàn, cảnh sát Malaysia không có cách nào tìm kiếm tiếp tục, trong khi, hai nghi phạm còn nằm lại tại Malaysia, nghi là đang trốn trong Đại sứ quán Bắc Hàn, thì vẫn không thể làm gì, nếu không có sự hợp tác của sứ quán, trong khi mâu thuẫn giữa ngoạ̣i giao hai nước càng ngày càng căng thẳng, có thể dẫn tới đóng cửa sứ quán cả hai phía. Mọi tội lỗi sẽ chỉ đổ lên đầu Bắc Hàn. Không thể chối cãi, và không cần bằng chứng. Mọi tình huống, nếu không thể đi đến kết luận, đều có thể đổ lỗi do thiếu sự hợp tác của chính phủ Bắc Hàn. Có những người "dân" đã cung cấp tin tức nhanh chóng cho cảnh sát Malaysia, hay cảnh sát Malaysia thậm chí đã được chỉ đạo?

- Kim Jong-nam là con bài thay thế chế độ. Kim Jong-nam còn sống thì nguy cơ thay thế vẫn còn. Suy luận này là hiển nhiên.

Nhưng sau lần gặp nhau duy nhất vào ngày tang lễ của cha của cả hai, Kim Jong-il, ngày 17/12/2011, hình như đã có một thoả thuận nào đó giữa hai anh em. Từ tháng 2 năm 2012, Kim Jong-nam bắt đầu cuộc sống lưu vong nước ngoài tại Macau. Có vẻ như Kim Jong-un chu cấp mọi phí tổn và bảo đảm cho Kim Jong-nam một cuộc sống đầy đủ. Kim Jong-nam từ đó không còn liên hệ gì với hệ thống liên quan tới bộ máy quyền lực của chế độ và không còn quan tâm tới chính trị.

Vụ ám sát vào cuối năm 2012, được cho là do Bắc Hàn tổ chức nhưng thất bại nhờ tình báo Trung Quốc, cuối cùng chỉ là tin đồn, không có thực. Tin đồn được xuất phát từ một tờ báo lá cải ở Hong Kong, nhưng không rõ người chủ trương phao tin là ai. Tuy nhiên, báo Hong Kong khi đó cũng thừa không phải là chuyện rò rỉ từ tình báo Bắc Hàn. 

Từ sau "vụ án đồn đại" có thể hữu ý này, Bắc Kinh bắt đầu "chiụ trách nhiệm về an toàn tính mạng" cho Kim Jong-nam và gia đình Kim Jong-nam. Bắc Kinh bố trị mạng lưới điệp viên và thường xuyên có hai nữ vệ sĩ đi theo bảo vệ an toàn cho cá nhân và người thân của Kim Jong-nam.

- Vụ án xử tử người chú dượng Jang Song taek ngày 12/12/2013 là việc quyết định xử tử hình người chú mà chính Kim Jong-un có rất nhiều kỷ niệm gắn bó và rất yêu quý, sự thật cuối cùng là một âm mưu của Trung Quốc.

Jang Song taek là người thứ hai trong hệ thống quyền lực cuả chính phủ Kim Jong-un, cố vấn an ninh tin cậy độc nhất, đặc phái viên duy nhất của Kim Jong-un trong quan hệ với Trung Quốc, trong những ngày cầm quyền đầu tiên, thời gian mà Kim Jong-un còn chưa được Trung quốc ủng hộ.

Nhưng Jang Song taek đã bị Trung Quốc mua. Một âm mưu thay thế chế độ, tất nhiên dùng lá bài Kim Jong-nam, do Jang Song taek tổ chức thực hiện. Mặc dù phương án thay thế chế độ này do chính quyền Hồ Cẩm Đào chủ trương và trực tiếp điều hành, nhưng được Tập Cận Bình tiếp tục.

Theo báo Đa chiều "Chính Chu Vĩnh Khang là người tiết lộ mật đàm giữa ông Hồ Cẩm Đào và Jang Song-thaek về việc lật đổ nhà lãnh đạo Kim Jong-un, đồng thời Chu Vĩnh Khang cũng định đào tẩu sang Bắc Hàn. Vì việc tiết lộ bí mật quốc gia, Chu Vĩnh Khang ngay sau đó bị bắt giam. Việc bại lộ khiến ông Kim Jong-un nổi giật, lập tức xử tử người chú rể và quay mặt với Trung Nam Hải."

"Ngày 22/2, khi thăm Trung Quốc tháng 8/2012, Jang Song-theak đã mật đàm với cựu Chủ tịch Hồ Cẩm Đào trong khoảng 1 giờ mà chỉ có phiên dịch của phía Bắc Kinh".

Báo này nói rõ "Do Chu Vĩnh Khang làm lộ việc này, Jang Song-thaek nhanh chóng bị mất mạng. Không những thế, toàn bộ quan chức thân Bắc Kinh đã bị Kim Jong-un thanh trừng, nhưng một người đã kịp chạy sang cấp báo tình hình với Trung Nam Hải."

Nhưng, theo trang Wen Wei Po của Hong Kong, "Giám đốc Ủy ban Ngoại giao, Thương mại và Thống nhất của Quốc hội Hàn Quốc, Ahn Hong Joon quyết định hành quyết ông Jang Sung- taek không phải của nhà lãnh đạo trẻ Kim Jong-un, đây là chủ kiến của người đứng đầu Tổng cục Chính trị Triều Tiên Choe Ryong-hae."

Tờ Nhân Dân nhật báo bản hải ngoại ngày 25/12 dẫn tin từ truyền thông Bắc Hàn cho biết, "nhà lãnh đạo Kim Jong-un đã khóc ròng suốt mấy ngày sau vụ hành quyết ông chú rể Jang Song-thaek, thậm chí đến ngày giỗ bố, ông Kim Jong-un vẫn còn khóc vì ân hận."

Theo tờ Yomiuri, "Kim Jong-un rất buồn sau vụ xử tử Jang Song-thaek, hình như ông tự thấy như chính mình đã giết chết chú dượng nên trạng thái tâm lý không ổn định. Từ hôm xử tử Jang Song-thaek ngày 12/12 đến ngày 17/12 diễn ra lễ kỷ niệm 2 năm ngày mất của người cha Kim Jong-il, Kim Jong-un vẫn còn khóc".

Có thể có quyền nghi ngờ một con người như vậy đã hết nhân tính không? Một người đã từng giết chú, bây giờ giết anh?! Và đó là một chàng trai từng chịu ảnh hường và ngưỡng mộ nền giáo dục Thuỵ Sĩ?! 

Ngày 16/02 là ngày sinh nhật Kim Jong Il, và cả nước Bắc Hàn đã chuẩn bị từ nhiều tháng trước rất nhiều hoạt động, bắn pháo hoa, và hàng loạt các hoạt động vui chơi nhiều ngày. Nhưng ngày13/02, Kim Jong-un quyết định xử tử anh ruột của mình. Làm quà sinh nhật cha? Có thể có một con người còn nhân tính mà làm điều đó không. Kim Jong-un có thể mất trí tới vậy không?!

Kẻ gây ra chuyện này thật là tàn bạo và độc ác. Ai, có thể là ai?.

Theo thông tấn KCNA, ngày 16/02, "Lãnh đạo Kim Jong-un cùng các quan chức tại Cung Kumsusan, nơi đặt thi hài của Kim Nhật Thành và Kim Jong Il. Trong chuyến viếng thăm bao gồm Hwang Pyong-so, Tổng cục trưởng Tổng cục Chính trị Quân đội Triều Tiên và Kim Ki-nam, Choe Tae-bok, Bí thư đảng Lao động Bắc Hàn."

"Các hình ảnh được phát đi trên truyền thông nhà nước của Bắc Hàn cho thấy ông có vẻ mặt đằng đằng sát khí, và ông không giơ tay vẫy chào khi rời đi, điều lẽ ra ông vẫn thường làm."

Tuy nhiên, như ghi nhận của hãng tin Rёnhap (Hàn Quốc), "trong số những người tham gia lễ viếng không có mặt hai nhân vật thứ hai và thứ ba của chế độ, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Đảng Lao động Bắc Hàn Choe Ryong-hae và người đứng đầu Bộ Công an Kim Jong-hon, có giả thiết đã bị sa thải".

Nếu lưu ý rằng, Choe Ryong hae chính là nhân vật đại diện duy nhất của Kim Jong-un liên lạc với lãnh đạo Trung Quốc, từ sau cái chết của người chú dượng Jang Song taek, thì sẽ có thể suy đoán hai khả năng:

- Kim Jong-un chỉ mới biết tới vụ ám sát anh trai, sau khi xong việc.

- Choe Ryong hae và Kim Jong-hon hoặc đã thực hiện theo chỉ đạo của thế lực thứ ba, hoặc tự tổ chức sau lưng Kim Jong-un.

Nếu có thế lực thứ ba, Kim Jong-un phải cay đắng chấp nhận, ngược lại, nếu là hành động tự ý, vượt mặt, sắp tới, rất có thể Choe Ryong hae và Kim Jong-hon sẽ biến mất, và hai nhân vật tháp tùng Kim Jong-un trong lễ sinh nhật là Hwang Pyong-so, Tổng cục trưởng Tổng cục Chính trị Quân đội Bắc Hàn và Kim Ki-nam, Choe Tae-bok, Bí thư đảng Lao động Bắc Hàn sẽ là những người thay thế.

Cho đến phút cuối cùng, Bắc Hàn vẫn một mực khẳng định người chết tại sân bay Kuala Lumpur ngày 13/02 là "nhân viên ngoại giao Kim Chol, không phải là Kim Jong-nam, và Malaysia đang cố chính trị hoá vụ án". Điều này chỉ có nghĩa rằng Bắc Hàn không chịu trách nhiệm chính trị về cáị chết của Kim Jong-nam, cũng có nghĩa rằng, theo chính phủ Bắc Hàn, vụ ám sát là một mưu đồ chính trị.

Người ta có thể ngầm hiểu rằng, theo chính phủ Bắc Hàn, có hai kẻ là thủ phạm, một là Nam Hàn, hai là Trung Quốc. Nếu Nam Hàn đã bị loại khỏi danh sách nghi phạm, thì nghi phạm duy nhất còn lại là Trung Quốc.

3- Thủ phạm có thể là Trung Quốc

Trong suốt thời gian xảy ra vụ án cho đến ngày hôm nay, 27/02/2017, người ta chưa hề nghe một chút thông tin nào từ phía chính phủ Trung Quốc và thậm chí từ báo chí truyền thông Trung Quốc.

Tuy nhiên, một việc trái logic thông thường đã xảy ra.

Được biết Đoàn Thị Hương mua chiếc áo có chữ LOL của Taobao khi có mặt tại TQ 1 tháng trước đó. Nhưng, báo Vnexpress.net ngày 16/02 đưa tin, "Nữ nghi phạm sát hại Kim Jong-nam, anh trai nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, mặc chiếc áo phông màu trắng in chữ "LOL". Nó có giá 6,3 tệ (gần một đôla Mỹ), được bán rộng rãi trên Taobao, theo SCMP. Tuy nhiên, sau khi hình ảnh về nữ nghi phạm được công bố hôm qua, mẫu áo này đã nhanh chóng bị dỡ khỏi các quầy hàng trên Taobao, trang mua sắm trực tuyến lớn nhất Trung Quốc". Một dịp quảng bá miễn phí, và một dịp may hiếm có. Taobao tự ghè chân mình hay bị ép phải gỡ đường dẫn vụ án tới Trung Quốc?

- Theo China Press, nhật báo tiếng Trung tại Malaysia, 2 nữ nghi phạm bị cảnh sát bắt giữ đã sống tại Trung Quốc trong khoảng 1 đến 3 tháng qua. "Trong thời gian này, họ hành nghề "gái gọi" và qua lại với một người đàn ông. Người đàn ông này là người trung Quốc".

Tờ báo cho hay người đàn ông này đã giới thiệu nghi phạm thứ nhất cho 4 thanh niên Bắc Hàn.

Cảnh sát cho biết 4 người đàn ông Bắc Hàn đã cung cấp thuốc độc cho hai phụ nữ thực hiện vụ án. Những người này bỏ trốn khỏi Malaysia cùng ngày với vụ sát hại, họ bay đi Vladivostok và từ Vladivostok về Bắc Hàn, trong khi hai nữ nghi phạm, một người Indonesia và một người Việt Nam, bị bắt. Hai phụ nữ này có thể đã được tuyển dụng và huấn luyện bởi người Trung Quốc.

- Sau khi buộc phải chấp nhận sống lưu vong, đặc biệt sau cái chết của người chú dượng, Kim Jong-nam không còn liên lạc với bất cứ ai trong chế độ. Sau vụ tin đồn ám sát hụt vào tháng 02/2012, Kim Jong-nam chính thức được chính phủ Trung Quốc bảo vệ bằng biện pháp an ninh hai tầng, nghĩa là có vệ sĩ đi kèm và mật vụ vòng ngoài 24/24 giờ. Việc tiếp cận Kim Jong-nam của tình báo Bắc Hàn đã trở nên không thể. Như vậy, chỉ duy nhất mật vụ Trung Quốc nắm được chương trình chi tiết các dịch chuyển của Kim Jong-nam.

- Kế hoạch ám sát được hình thành trước đó ít nhất là một tháng, bắt đầu bằng một người Trung Quốc, sau đó chuyển sang tay những người Bắc Hàn. Người duy nhất có khả năng tổ chức vụ ám sát là chính phủ Trung quốc.

Một câu hỏi được đặt ra, tại sao Trung Quốc phải giết Kim Jong-nam?

- Kim Jong-nam chưa bao giờ đươc coi là phương án thay thế Kim Jong-un do tư tưởng tự do và ủng hộ dân chủ. Kim Jong-nam không che giấu thiện cảm với nền dân chủ và sự phồn vinh của Nam Hàn. Phương án Kim Jong-nam tất yếu dẫn đến thống nhất hai miền theo chế độ dân chủ và Bắc Hàn sẽ trở thành đồng minh của Mỹ, đưa biên giới nước Mỹ tới phía đông bắc Trung Quốc suốt một chiều dài 1416km. 

- Kim Jong-nam được nuôi dưỡng và bảo vệ chỉ để làm con bài mặc cả và uy hiếp chế độ và gây áp lực với Kim Jong-un, nhưng không phải là con bài thay đổi chế độ.

- Mục đích của Trung quốc là duy trì chế độ Bắc Hàn như một vùng đệm an toàn cho phía đông bắc Trung Quốc, sử dụng Bắc Hàn như một lọai thuốc thử, một phần tử khiêu khích nhằm đo lường phản ứng của dư luận và thái độ của các đối tác, châm ngòi lửa khi cần.

- Sự tồn tại cuả chế độ Bắc Hàn là một nhu cầu không thể tách rời của Trung Quốc. Bắc Hàn vĩnh viễn phải là vùng đệm cho Trung Quốc. Trung Quốc không có nhu cầu xâm chiếm Bắc Hàn, nhưng không thề chấp nhận một Bắc Hàn độc lập hoặc thoát khỏi sự khống chế của Trung Quốc. Trung Quốc hoàn toàn có thể nuôi sống Bắc Hàn. Trung Quốc sẵn sàng hỗ trợ chương trình hạt nhân của Bắc Hàn đi đến bước cuối cùng bằng tiền và công nghệ Trung Quốc, nhưng chỉ khi nào Trung Quốc có được sự đảm bảo quản lý tuyệt đối chương trình đó, nghĩa là Trung Quốc phải là một trong hai người ấn nút hoả tiễn.

- Trước sức ép chiến tranh kinh tế mà tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố, "Trung Quốc hoàn toàn có thể ngăn chặn Bắc Hàn, nhưng Trung Quốc đã không làm gì" và trước nguy cơ hệ thống phòng thủ tên lưả giai đoạn cuối (THAAD) có thể sẽ được lắp đặt trong cuộc tập trận Mỹ-Hàn vào tháng ba sắp tới, Trung Quốc buộc phải xuống thang. Nếu Trump tăng thuế nhập khẩu hàng hoá Trung Quốc lên 45%, thì không cần phải tuyên bố chiến tranh, nền kinh tế Trung Quốc tự sụp đổ. Và nếu THAAD được lắp đặt tại Nam Hàn thì cũng có nghĩa rằng mọi cố gắng đầu tư trang bị vũ khí trên đất liền và trên biển của Trung Quốc hơn mười năm nay nhằm hướng ra biển Đông, tốn hàng chục tỷ USD, sẽ trở thành vô dụng. 

Trung Quốc buộc phải làm một cái gì - trừng phạt Bắc Hàn theo quyết định của Liên Hiệp Quốc. Nhưng trừng phạt nhằm làm yếu chế độ Bắc Hàn là điều Trung Quốc không muốn và sẽ gây căng thẳng với Bắc Hàn, thậm chí gây ra, ngoài ý muốn, sự đổ vỡ hoàn toàn quan hệ hai nước tới mức không thể cứu vãn.

Có thể tưởng tượng một cuộc đối thọai giữa người của Tập cận Bình và Kim Jong-un diễn ra như thế này:

- Chúng tôi buộc phải trừng phạt các ngài, hoặc cả các ngài và chúng tôi sẽ cùng chết. THAAD nếu được lắp đặt, thì hạt nhân cuả các ngài thành vô dụng.

- Như vậy là thực sự các ngài muốn hy sinh chúng tôi?

- Không, ngược lại.

- Có gì bảo đảm, nếu các ngài ngừng nhập khẩu than và các ngài vẫn nuôi con bài thay thế?

- Chúng tôi sẽ đảm bảo bù lại một tỷ USD thiệt hại do ngừng nhập than, còn phương án thay thế, các ngài có thể yên tâm. Nó sẽ được thu xếp.

Ngày 13/02, Kim Jong-nam chết tại Malaysia; khi chuẩn bị lên máy bay quay lại Macau. Ngày 18/02, Trung Quốc tuyên bố ủng hộ lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc. Ngày 19/02, lệnh ngừng nhập khẩu than của Bắc Hàn có hiệu lực một năm, đến tháng hai năm 2018 với tổng giá trị lên tới một tỷ USD. 

Những gì xảy ra chỉ chứng tỏ rằng, Trung Quốc muốn làm gì là làm được. Phương án thay thế biến mất và nó sẽ là món quà tặng cho sinh nhật ngài cố chủ tịch Kim Jong-il, ngaỳ 16/02.

Bề ngoài, Trung Quốc sẽ bằng mọi cách làm cho dư luận có cảm tưởng rằng việc giết hại con bài trong tay Trung Quốc, và việc Trung Quốc đứng về phía các nước thù địch, trừng phạt Bắc Hàn, hai quốc gia này sẽ trở thành thù địch, chứ không phải đồng minh.

Đúng là theo lôgíc thông thường, người ta sẽ chấp nhận một suy luận như vậy, dễ dàng và tự nhiên. Nhưng chắc chắn, nếu theo lối suy diễn thông thường, người ta sẽ phạm sai lầm, nếu sự việc có liên quan tới cỡ chóp bu của chính quyền cộng sản Trung Quốc.

28.02.2017

Bùi Quang Vơm (Danlambao)