Người Trung Quốc thường nhìn chính trị quốc tế như một ván cờ lớn, trong đó mỗi nước đi là một phần trong chiến lược tổng thể để giành chiến thắng. Có ba điều quan trọng trong bàn cờ đó. Thứ nhất, sự bí mật và mưu kế là tối quan trọng để đánh bại đối một đối thủ mạnh hơn mình. Thứ hai, người Trung Quốc tính toán dài hạn, hướng đến thay đổi tiệm tiến hơn là có tính cách mạng, và tận dụng các cơ hội. Người Trung Quốc không thiếu kiên nhẫn như người Phương Tây. Họ có thể kiên nhẫn đợi chờ thời điểm chín muồi để hành động. Thứ ba, các chiến lược gia Trung Quốc không coi ‘chiến tranh’ là ưu tiên hàng đầu.
Trên biển dẫu có lúc lộn xộn, có đến năm “lực lượng chấp pháp”, năm con rồng cùng quấy phá biển Đông - ngũ long nộ hải - thì cũng không bao giờ họ lạc giai điệu chính. Có nghĩa là chiến lược vẫn nhất quán dù chiến thuật có thể lúc thế này lúc thế kia.
Mao Trạch Đông hay Tưởng Giới Thạch dù có khác nhau về phe phái thì bản đồ vu vơ đường lưỡi bò chín đoạn vẫn được đồng thuận xài chung. Họ vẫn cùng nhau hát đúng giai điệu chính trên căn bản này.
Nước cờ biến đá thành đảo
Năm 2014, Trung Quốc tập trung bồi đắp xây dựng các bãi đá thành đảo nhân tạo. Bãi Huy Gơ (Tư Nghĩa) được khởi công xây dựng từ ngày 1-1-2014, hiện đã gần như xong, quy mô tạm tính khoảng 8,8ha.
Trung Quốc đưa các tàu vận tải quân sự chở nguyên vật liệu, sắt đá, máy móc đến và xây dựng ào ạt. Mỗi ngày có 30 - 50 lượt chiếc. Lớn nhất là tàu vận tải 42.000 tấn. Để dễ hình dung, tàu hộ vệ tên lửa Đinh Tiên Hoàng và Lý Thái Tổ của hải quân Việt Nam chỉ có trọng tải giãn nước thực tế 2.100 tấn.
Chạy đua với thời gian và ánh sáng công luận thế giới, họ đẩy nhanh tốc độ, tàu vận tải đưa nguyên vật liệu, sắt đá, sà lan có lưỡi xúc ra bãi đá Huy Gơ. Ôtô chạy thẳng từ tàu lên bờ.
Quan sát thấy được họ trang bị ở đây 4 xe ben, 6 cần cẩu, trong đó có 2 cẩu siêu trường siêu trọng 70 tấn, 4 cẩu loại bình thường, 60 container, 2 máy trộn bêtông loại lớn, 2 xe bồn liên tục chở bêtông tươi đi phụt vào các công trình đang thiết lập.
Trong đợt xây dựng ồ ạt từ đầu năm 2014, họ triển khai đồng loạt trên bảy bãi đá cưỡng chiếm của Việt Nam năm 1988 và năm 1995.
Nhìn chung, công trình xây dựng trên bảy bãi đá này có hình mẫu như nhau, ít ra theo cách chúng tôi quan sát được ở Xu Bi, Huy Gơ, Ga Ven, Gạc Ma. Đều là màu trắng, nhìn xa như một “chiến hạm”, chính xác là giống một khu trục hạm kiểu 45 của hải quân Hoàng gia Anh.
Chẳng thế mà người ta gọi mục đích của Trung Quốc xây bảy công trình này là xây “những chiến hạm không thể đánh chìm”, xem ra có cả nghĩa bóng lẫn nghĩa đen hình thể.
Tất cả công trình trên bảy bãi đá đều sơn một màu trắng toát. Đê kè xung quanh nghiêng thoai thoải. Một hàng cây nhân tạo, trông giống cây dừa phía “mũi” đảo. (Rất có thể đó là cây thật. Mang đất thật, cây thật ra trồng cũng là một bước nữa trong việc biến đá thành đảo vậy!).
Một tòa nhà bảy tầng cao lừng lững gồm sáu tầng dài, một tầng trên ngắn hơn làm đài quan sát. Một cầu cảng được xây dựng ở phía bắc đảo dài 200m, một âu tàu dài 600m. Từ âu tàu dẫn luồng vào cảng dài 200m.
Đầu bắc và đầu nam của Huy Gơ đã thành hình hai lô cốt. Một nhà lục giác ở đầu phía đông nhìn từ đảo Sinh Tồn Đông lúc chúng tôi quan sát vào sáng 11-5 thì đang lắp kính. Đây có thể là đài chỉ huy dẫn bay (trạm không lưu).
Trên nóc tòa nhà có bãi đáp trực thăng. Hiện vẫn đang có 3 - 4 tàu vận tải, tàu quân sự đang neo đậu thường trực.
Đá vẫn là đá
Đừng quên, trước năm 1988 Trung Quốc chưa hề có một giọt biển, một cục san hô nào ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Từ năm 1988, họ tấn công vũ lực cưỡng chiếm đến nay đã bảy bãi đá. Theo công pháp quốc tế và Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển 1982 (UNCLOS), một quốc gia không thể tuyên bố chủ quyền trên một bãi đá ngập sâu trong biển ở cách xa quá 200 hải lý ngoài vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa tính từ đường cơ sở của mình.
Điều 13.2 của UNCLOS quy định: Khi các bãi cạn lúc chìm lúc nổi hoàn toàn ở cách lục địa hoặc một đảo một khoảng cách vượt quá chiều rộng của lãnh hải thì chúng không có lãnh hải riêng.
Do vậy họ phải nhanh chóng tiến hành cuộc đấu sức với công luận, với tự nhiên để chế tạo bãi đá thành đảo vì lẽ đó.
Thủ đoạn tôn tạo, xây dựng ào ạt đến chóng mặt là để nhanh chóng làm đảo lộn định nghĩa các thực thể địa lý đá thành đảo, để tuyên bố chủ quyền kèm theo yêu sách vùng lãnh hải 12 hải lý bao quanh và có thể ngang ngược hơn nữa là yêu sách vùng đặc quyền kinh tế.
Từ đó mà tính âm mưu vạch ra một vòng compa bán kính 200 hải lý bao trọn quần đảo Trường Sa và thềm lục địa DK1 của Việt Nam, hiện thực hóa yêu sách đường chữ U chín đoạn, bá chiếm 80% diện tích biển Đông.
Các bên liên quan tố cáo Trung Quốc đã xáo trộn, làm “phức tạp tình hình” chính là như vậy.
Hôm đến Huy Gơ, khi tàu chúng tôi tới gần, từ đảo này bắn lên mấy phát pháo sáng cảnh báo. Tôi nhìn thấy một tàu vật liệu của họ đang thả neo ở rìa san hô, nhả khói đen sì lên trời xanh.
Như vậy là phải chăng với vụ giàn khoan Hải Dương 981 vào tháng 5-2014, Trung Quốc đã đạt hai mục đích: triển khai phép thử cột mốc chủ quyền di động (là giàn khoan) và thực hiện binh pháp giương đông kích tây để đạt được thắng lợi trong cuộc đấu biến đá thành đảo ở Trường Sa?
Khi đã làm được việc biến đá thành đảo, họ nghĩ rằng đã đạt được hai mục đích chính: chủ quyền và vấn đề bán kính 12 hải lý.
Nhưng họ chưa thể thành công. Cuộc đấu tuy vậy không hề dễ dàng. Hơn một năm qua Việt Nam liên tục phản đối, Philippines phản đối. Thế giới phản đối. Dù Trung Quốc có làm trò phù thủy, đá vẫn là đá. Đá không thể biến thành đảo.
Vụ kiện của Philippines về thực thể địa lý còn đang thụ lý. Cho đến giờ không ai gọi bảy đảo nhân tạo này của Trung Quốc là đảo để không trúng kế của họ.
Với đảo nhân tạo chỉ được lập ra vùng an toàn tối đa không quá 500m bán kính, theo quy định tại điều 60.5 cho các quốc gia lập đảo nhân tạo trong vùng có quyền chủ quyền và quyền tài phán.
Chính vì vậy mà hải quân Mỹ mới định cho tàu chiến vào sâu trong vùng 12 hải lý để làm phép thử pháp lý với Trung Quốc về danh nghĩa các đảo nhân tạo này.
Nói gì đi nữa, “sói Trung Hoa” - như cách gọi của người Trung Hoa hiện nay - vừa đặt được thêm một bước chân
Một bước chân nhỏ của con sói biển nhưng lại là một bước tiến lớn vào biển Đông, không chỉ các bên liên quan mà cả thế giới cần phải ngăn chặn. Vì đó là một bước tiến mang lại hệ lụy ngày càng phức tạp tình hình cho bàn cờ biển Đông, bây giờ và mai sau.
Biển Đông: 'Nếu để thêm 4 năm nữa, tất cả đã trở nên quá muộn'
Với việc công bố video Trung Quốc đắp đảo nhân tạo trên Biển Đông, Mỹ đã đưa ra lập trường cứng rắn và hy vọng các quốc gia trong khu vực có thể hợp tác để cùng hành động.
Theo tin tức trên Reuters, Washington mong muốn các quốc gia châu Á cùng xây dựng một lập trường thống nhất ngăn chặn các hành động xây đảo nhân tạo trên các rạn san hô ở Biển Đông.
Hình ảnh tàu cá Trung Quốc trên Biển Đông do máy bay trinh sát Mỹ P-8A Poseidon ghi lại ngày 20/5.
“Không ai muốn một ngày kia ngủ dậy và nhận ra rằng Trung Quốc đã xây dựng nhiều doanh trại quân đội, lắp đặt các trang thiết bị, vũ khí trên đảo nhân tạo ở Biển Đông”, trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Daniel Russel bình luận.
“Các quốc gia trong khu vực cần phải cùng tham gia vào giải quyết vấn đề này”, quan chức quốc phòng Mỹ phát biểu, trong đó nhấn mạnh Hoa Kỳ không thể đi đầu trong việc thách thức Trung Quốc về vấn đề chủ quyền trên Biển Đông.
Quan chức này cho rằng, 10 quốc gia thành viên ASEAN cần phải có các hành động thống nhất ngay từ bây giờ bởi “nếu để thêm 4 năm nữa, tất đã trở nên quá muộn”.
Trong khi một số quốc gia thành viên ASEAN như Philippines cùng đồng minh Hoa Kỳ, đối tác Việt Nam đã lên tiếng chỉ trích các hành động của Trung Quốc trên Biển Đông, ASEAN vẫn có quan điểm chia rẽ về vấn đề này và nhiều nước tỏ ý không muốn can thiệp.
Tuy nhiên, với những dấu hiệu báo động ngày càng gia tăng, các nhà lãnh đạo ASEAN tháng trước đã cùng bày tỏ quan ngại rằng hành động đắp đảo nhân tạo của Trung Quốc có thể gây ảnh hưởng đến hòa bình khu vực.
Các chuyên gia phân tích cho rằng, chưa thể có khả năng các quốc gia ASEAN cùng thực hiện hành động chung ngăn chặn Trung Quốc trong thời gian tới. “Điều này là hoàn toàn viễn tưởng”, học giả Ian Storey đến từ Viện Nghiên cứu Đông Nam Á nhận định.
Nhưng việc tăng cường hợp tác giữa các quốc gia là hoàn toàn có thể. Quân đội Nhật Bản hiện đang cân nhắc tham gia tuần tra trên Biển Đông cùng Mỹ.
Nhật Bản và Philippines dự kiến trong tuần tới sẽ tiến hành đàm phán về việc chuyển giao các trang thiết bị và quân sự. Hai nước cũng thỏa luận về khả năng các binh sĩ Nhật Bản đến thăm Philippines.
Chuyên gia nghiên cứu Đông Nam Á tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, Ernest Bower nhận định, Mỹ muốn gây áp lực để buộc Trung Quốc phải tìm kiếm giải pháp tháo gỡ căng thẳng trên Biển Đông bằng các hệ thống luật pháp quốc tế thay vì tuyên bố độc chiếm gần như toàn bộ vùng biển này.
Mỹ đã dựng mạng lưới căn cứ tiền duyên khắp Biển Đông đề phòng có biến
Trong lúc Biển Đông gia tăng căng thẳng vì hoạt động bồi lấp, cải tạo (bất hợp pháp) của Trung Quốc tại quần đảo Trường Sa (thuộc chủ quyền Việt - Nam), Mỹ đang tăng cường hiện diện quân sự trên Biển Đông thông qua nhiều kênh, trong đó Singapore sẽ trở thành trung tâm chi viện hậu cần quan trọng.
Ngoài căn cứ quân sự và đồn trú ở nước ngoài, thăm viếng cảng khẩu và diễn tập chung với các nước cũng trở thành trọng điểm triển khai sức mạnh quân sự Hoa Kỳ ở Biển Đông, học giả Trung Quốc hôm 27/5 bình luận.
Hôm qua Từ Dao, chuyên gia nghiên cứu từ Trung tâm Nghiên cứu Ngoại giao và sự vụ quốc tế Trung Quốc thuộc Học viện Hành chính quốc gia Trung Quốc bình luận trên trang Quốc phòng của tờ Tin tức Bành Bái, quân đội Mỹ đã bắt đầu không ngừng điều chỉnh, tái cấu trúc, tăng cường và tối ưu hóa sự hiện diện quân sự cũng như hoạt động quân sự của họ ở Biển Đông.
Từ Dao cho rằng, do vị trí địa chiến lược cực kỳ quan trọng của Biển Đông, lâu nay hiện diện quân sự của Mỹ trong khu vực luôn là biện pháp quan trọng và hiệu quả để duy trì lợi ích quốc gia của Mỹ trong khu vực.
Mỹ bố trí mạng lưới "căn cứ tiền duyên" rộng khắp Biển Đông, Singapore thành hậu cứ vững chãi
Xét về tổng thể Từ Dao cho rằng, Mỹ đã duy trì "quyền truy cập" vào các căn cứ quân sự của các nước ven Biển Đông và tích cực triển khai "căn cứ hành động tiền duyên" thay thế cho "điểm hợp tác an ninh". Trên thực tế sau sự kiên 11/9 quân đội Mỹ đã ý thức rằng, căn cứ quân sự quy mô lớn và đống quân vĩnh cửu tại một điểm chưa chắc đã là lựa chọn tối ưu để đối phó với các mối uy hiếp.
Ngược lại nên thuê căn cứ tạm thời, truy cập trong tình huống khẩn cấp, bố trí lực lượng và vật tư một cách linh hoạt, cơ động, bí mật đã trở thành hình thức đống quân mới được ưu tiên.
Chính phủ Mỹ đã không ngừng mở rộng hạ tầng quân sự mang tính lâm thời, quy mô nhỏ ở Đông Nam Á. Washington đã thỏa thuận được với Malaysia, Philippines, Brunei, Indonesia, Thái Lan cho phép máy bay quân sự, tàu chiến Mỹ có thể truy cập cảng khẩu, căn cứ của các quốc gia này để duy tu, bảo dưỡng và cung cấp hậu cần, vật tư kỹ thuật.
Từ năm 2010 trở lại đây, Mỹ đã thiết lập "căn cứ hành động tiền duyên" lâm thời quy mô nhỏ tại miền Nam Philippines. Trên đảo Mindanao Mỹ đã mở rộng nơi đóng quân và trạm do thám bán vĩnh cửu. Trên đảo Luzon Mỹ cũng đã thiết lập nơi đóng quân và đặt thiết bị, khí tài quân sự.
Sau khi Biển Đông nóng lên, Hoa Kỳ đang tích cực tìm kiếm quyền sử dụng lâm thời các căn cứ ven biển của Malaysia, Việt Nam, Indonesia nhằm tiếp tục phân tán lực lượng quân sự rộng khắp ven Biển Đông.
Chiến hạm USS Fort Worth (LCS 3) Hoa Kỳ tuần tra vùng biển quốc tế trên Biển Đông gần vị trí Trung Quốc bồi lấp, xây dựng bất hợp pháp đảo nhân tạo ở quần đảo Trường Sa, thuộc chủ quyền Việt Nam. Ảnh CNN.
Trong số các quốc gia Đông Nam Á thì Singapore đã được Mỹ lựa chọn làm trung tâm chi viện hậu cần trọng yếu nhất cho lực lượng quân sự của mình ở Biển Đông. Cảng Changi đã được đầu tư mở rộng cầu cảng nước sâu làm nơi cho hàng không mẫu hạm và tàu chiến Hạm đội 7 Thái Bình Dương neo đậu cố định.
Washington không ngừng đầu tư nâng cấp năng lực sẵn sàng cung ứng vật tư hậu cần, năng lực chỉ huy khống chế và huấn luyện tổng hợp, tạo ra cứ địa hậu cần vững chắc, kho đạn dược ngầm được giám sát tự động hoàn toàn tại đây.
Từ Dao cho rằng, hiện tại Mỹ đang duy trì 800 quân đóng tại Bộ Tư lệnh 15 tại căn cứ Changi, Singapore phụ trách toàn bộ công tác hậu cần kỹ thuật cho Hạm đội 7 hoạt động ở Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương. Năm 2006, Bộ Tư lệnh Hải vận quân sự Viễn Đông của Hoa Kỳ đã dịch chuyển từ Nhật Bản sang Singapore và đã thực hiện nhiệm vụ cung cấp hậu cần trên biển cho Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương bằng 48 tàu quân sự.
Trung tâm chỉ huy cơ động không quân 515 và Đội huấn luyện chiến đấu cơ 497 của Hoa Kỳ đóng tại căn cứ không quân Paya Lebar, Singapore phụ trách toàn bộ các hoạt động tập trận, huấn luyện chiến đấu không đối không của quân Mỹ trong khu vực cũng như hiệp đồng tác chiến giữa Mỹ và Singapore.
Những năm gần đây, mỗi năm trung tâm hậu cần quân sự Mỹ tại Singapore cung cấp dịch vụ hậu cần kỹ thuật cho trên 150 lượt chiến hạm, 400 lượt máy bay quân sự và hơn 30 ngàn binh lính.
Từ tháng 4/2013, chiến hạm USS Freedom phiên hiệu LCS-1 được Mỹ lần đầu tiên bố trí tại căn cứ Changi, từ tháng 12 năm ngoái chiến hạm LCS-3 cũng bắt đầu đứng chân đồn trú tại đây trong thời gian 16 tháng. Động thái này cho thấy lực lượng quân sự Mỹ đóng tại Singapore đã có khả năng, năng lực chi viện tác chiến bao trùm toàn khu vực trong tương lai.
Phát triển "căn cứ hành động tiền duyên" tại Úc, thúc đẩy "ngoại giao chiến hạm" với Việt Nam
Vài năm trở lại đây quân đội Mỹ bắt đầu thay đổi phương thức bố trí lực lượng. Trước đó Mỹ xem Úc là "điểm hợp tác an ninh" nhưng ngày nay quốc gia đồng minh này đã trở thành nơi thiết lập "căn cứ hành động tiền duyên".
Mỹ đã nâng cấp năng lực giám sát, huấn luyện quân sự quy mô lớn tại Úc. Tháng 4/2012, Hoa Kỳ bắt đầu bố trí 200 lính Thủy quân lục chiến tại căn cứ hải quân Darwin miền Bắc nước Úc. Lầu Năm Góc có kế hoạch tăng tổng quân số đồn trú tại Úc lên 13 lần trong 5 năm để tiến tới mục tiêu thành lập Trung tâm chỉ huy quân sự Thủy quân lục chiến 2500 quân.
Trước đó lực lượng Mỹ đóng tại Úc khoảng 2000 quân chủ yếu làm nhiệm vụ đảm bảo hậu cần, nhưng lần này là lần đầu tiên Ngũ Giác Đài bố trí lực lượng tác chiến chủ lực ở Úc sau Chiến tranh Lạnh. Năng lực tác chiến của lực lượng Mỹ đóng tại Úc được nâng cao đáng kể là điều không cần bàn cãi.
Đồng thời Mỹ không ngừng mở rộng trung tâm huấn luyện tại vịnh nước nông phía Bắc nước Úc, trung tâm vũ khí không quân Delamere và trung tâm huấn luyện phòng hóa, tăng cường hoạt động đồn trú luân lưu và trao đổi huấn luyện máy bay ném bom chiến lược B-52, B-1 và B-2 tại Delamere.
Theo Từ Dao, điều (Bắc Kinh) đặc biệt cần chú ý là sự hiện diện quân sự của Mỹ tại Biển Đông không chỉ dừng lại ở đóng quân đồn trú hay căn cứ quân sự, mà các hoạt động thăm viếng cảng khẩu, diễn tập quân sự chung với các nước đã thành một trọng điểm mới.
Một mặt, Hải quân Mỹ đã tăng cường (cái Từ Dao gọi là) ngoại giao chiến hạm với Việt Nam. Năm 2003 tàu hộ vệ USS Vandegri thăm thành phố SG đã mở đầu giai đoạn mới - tàu chiến Mỹ "lên bờ thăm Việt Nam".
Tần suất thăm viếng của các chiến hạm Mỹ sang Việt nam ngày càng tăng lên theo thời gian. Từ năm 2010 trở lại đây, tàu sân bay USS George Washington, các tàu khu trục mang tên lửa và tàu cứu viện Hoa Kỳ thường xuyên ghé cảng Đà Nẵng. Năm 2011, lần đầu tiên sau 30 năm chiến hạm Mỹ ghé cảng Cam Ranh.
Từ Dao cho rằng, hiện tại Lầu Năm Góc đang có kế hoạch dỡ bỏ hạn chế 1 năm 1 lần thăm viếng Việt Nam, mỗi lần không quá 3 chiến hạm để nâng mức độ hợp tác quân sự với Việt Nam lên tầm cao mới.
Mặt khác, Mỹ luôn luôn xem diễn tập quân sự song phương là biện pháp hiệu quả giúp nâng cao tính chuyên nghiệp, khả năng thao tác, năng lực hiệp đồng tác chiến cho các đồng minh và đối tác an ninh.
Những năm gần đây, diễn tập song phương đang được Hoa Kỳ chuyển hướng sang đa phương và địa điểm tập trung ở Biển Đông. Năm 2010, lần đầu tiên Hải quân Mỹ và Việt Nam tổ chức diễn tập chung ở Biển Đông, năm 2012 diễn tập thường niên "Vai kề vai" giữa Mỹ và Philippines cũng lần đầu tiên triển khai ở gần
Scarborough trên Biển Đông.
Những thay đổi trong bố trí lực lượng quân sự của Hoa Kỳ trên Biển Đông những năm qua, theo Từ Dao là rất đáng chú ý.
No comments:
Post a Comment